Ryszard Apte - Niepokój
Katalog wystawy w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.
Postać Ryszarda Aptego, młodego krakowskiego artystyżydowskiego pochodzenia, który zginął w czasie Holokaustu oraz jego twórczość zaistniały w świadomości zbiorowej kilka lat temu. Wtedy to Gerard Piasecki z Wieliczki, potomek rodziny, u której w czasie wojny mieszkali Aptowie, po raz pierwszy pokazał światu szkolny zeszyt, będący w jego posiadaniu. Niepozorny, podpisany „Ryszard Apte. 1939/1940”, zawierał około 30 rysunków, a wśród nich – cykl zatytułowany Niepokój.
Zeszyt znajdował się w rękach rodziny Piaseckich od kilkudziesięciu lat, po tym jak sam Ryszard, przeczuwając własną śmierć, wręczył go pani Piaseckiej. Przechowywany był wśród starych zdjęć, dokumentów i innych pamiątek. Nie pokazywano go wcześniej nikomu, gdyż przywoływał bolesne wspomnienia: Bolesław, dziadek Gerarda, zginął w tym samym roku, co Ryszard Apte. Zeszyt stał się dla rodziny symbolem bólu i cierpienia, rzeczywistości, o której chciano zapomnieć.
Cykl Niepokój to luźne kartki z rysunkami, które cudem nie uległy zniszczeniu. Kilkanaście wizji śmierci i tyleż dowodów życia. Dzięki nim Ryszard Apte nie zniknął bez śladu; dzięki nim my możemy zobaczyć to, co widział on –codzienność spełniającej się apokalipsy.
